Darowizna mieszkania lub domu

Notariusz Amanda Kaźmierczak sporządza akty notarialne umów darowizny mieszkań i domów. Dowiedz się, jakie zapisy powinna zawierać umowa, jaka jest wysokość podatków od darowizny i jakie przysługują zwolnienia, gdy obdarowanymi są członkowie najbliższej rodziny, jakich formalności należy dopełnić, czy istnieją inne możliwości przepisania nieruchomości, jakie dokumenty należy przygotować oraz ile wynoszą opłaty sądowe i taksa notarialna.

W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z planowaną czynnością notarialną notariusz pozostaje do Państwa dyspozycji.

Z tego artykułu dowiesz się
Zobacz również
sprzedaż działki rolnej notariusz

Sprzedaż działki rolnej

Dowiedz się, jakie zapisy powinna zawierać umowa sprzedaży działki rolnej, jakie są ograniczenia w obrocie działkami rolnymi i z jakimi należy się liczyć opłatami

Darowizna mieszkania lub domu

Dowiedz się, jak sformułować umowę, jaka jest wysokość podatków od darowizny i jakie przysługują zwolnienia, gdy obdarowanymi są członkowie rodziny, poznaj inne możliwości przepisania nieruchomości

intercyza Kalisz

Intercyza

Poznaj konsekwencje zawarcia małżeńskiej umowy majątkowej. Dowiedz się, jakie są rodzaje takich umów i kiedy można je podpisać oraz ile wynoszą związane z tym opłaty.

Umowa dożywocia

Umowa o dożywocie to coraz częściej stosowana alternatywa dla umowy darowizny, znacznie lepiej zabezpieczająca dożywotnika oraz znosząca konieczność wypłaty zachowku. Dowiedz się, jak można sporządzić taką umowę.

Sporządzenie aktu notarialnego umowy darowizny mieszkania lub domu jest jedną z tych czynności prawnych, w której trzeba dopełnić ściśle określonych formalności. Bardzo duże znaczenie mają postanowienia umowy, ale i dokumenty oraz informacje, na podstawie których notariusz sporządza akt notarialny i ujawnia zmianę właściciela w księgach wieczystych. Amanda Kaźmierczak, notariusz doświadczona w sprawach dotyczących obrotu nieruchomościami, zadba by czynność prawna odbyła się sprawnie i bezpiecznie dla obu stron, z wykorzystaniem wszystkich możliwych zwolnień od podatku.

Co to jest darowizna

Darowizna domu lub mieszkania to jedna z form przekazania nieruchomości od jednej osoby do drugiej. W przeciwieństwie do sprzedaży, w darowiźnie nie ma mowy o wynagrodzeniu za przekazanie nieruchomości. Czynność prawna darowizny mieszkania odbywa się poprzez umowę, na mocy której właściciel nieruchomości, czyli darczyńca, przenosi prawo własności do nieruchomości na rzecz obdarowanego. Darowizna mieszkania jest umową nieodpłatną – darczyńca w zamian za świadczenie, które przekazuje obdarowanemu, niczego nie otrzymuje.

Warto jednak pamiętać, że każda darowizna nieruchomości, w tym również mieszkania lub domu, dla zachowania swej ważności wymaga udokumentowania w formie umowy notarialnej.

Kwestie prawne związane z darowizną regulują przepisy kodeksu cywilnego (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny – KC)

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Art. 888 KC

Osoby, które są prawnymi właścicielami domu lub mieszkania mają prawo nieodpłatnie je przekazać w formie darowizny innej osobie – członkowi rodziny, osobie niespokrewnionej a także fundacji czy związkowi wyznaniowemu.

Co powinna zawierać umowa darowizny mieszkania

Ponieważ umowa darowizny domu lub mieszkania dla zachowania swej ważności musi mieć formę aktu notarialnego, jej treść przygotuje notariusz. Tym niemniej, strony darowizny zwykle starają się jeszcze przed wizytą w kancelarii opracować najważniejsze postanowienia. 

Umowa darowizny mieszkania powinna zawierać kilka niezbędnych postanowień:

  • tytuł dokumentu, np. „Umowa o darowiznę”, „Umowa o darowiznę mieszkania” czy też „Umowa o darowiznę nieruchomości zabudowanej”;
  • datę i miejsce sporządzenia umowy;
  • dane darczyńcy lub darczyńców: imię i nazwisko, numer PESEL, numer i seria dowodu tożsamości, adres zamieszkania; jeśli przedmiot darowizny należy do majątku wspólnego, np. małżonków, umowa powinna zawierać dane każdego z nich;
  • dane obdarowanego lub obdarowanych – imię i nazwisko, numer PESEL, numer i seria dowodu tożsamości, adres zamieszkania; jeśli obdarowanymi są małżonkowie, umowa powinna zawierać dane każdego z nich;
  • określenie przedmiotu darowizny – rodzaj, adres oraz wielkość przekazywanej nieruchomości, numer księgi wieczystej;
  • zobowiązanie darczyńcy do darowania przedmiotu darowizny i oświadczenie obdarowanego, że przyjmuje darowiznę;
  • określenie daty wydania w posiadanie przedmiotu darowizny;
  • jeśli warunkiem darowizny jest np. zobowiązanie obdarowanego do wykonania określonego działania, takie zobowiązanie powinno zostać szczegółowo opisane w umowie..

Darowizna mieszkania a podatek

Przekazanie mieszkania lub domu w formie darowizny wiąże się z koniecznością zapłacenia podatku od spadków i darowizn, zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Wysokość podatku zależy od wartości nieruchomości oraz stopnia pokrewieństwa obdarowanego z osobą obdarowaną. Ustawa przewiduje zwolnienia i kwoty wolne od podatku. Obowiązek podatkowy spoczywa na obdarowanym.Warto zaznaczyć, że obowiązek ustalenia wartości nabytej nieruchomości leży po stronie obdarowanego, a powinien być on określony w umowie darowizny. Ta wartość stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Jednakże, jeśli organ skarbowy uznaje, że zgłoszona wartość darowizny jest zaniżona, strony zostaną wezwane do jej poprawienia. Jeśli po korekcie wartość nadal będzie uważana za zaniżoną, organ skarbowy powoła biegłego w celu ustalenia wartości rynkowej. Jeśli różnica między wartościami ustalonymi przez biegłego i zgłoszoną przez strony przekracza 33%, koszty ekspertyzy ponosi obdarowany.

Dokumenty potrzebne przy sporządzaniu umowy darowizny mieszkania lub domu

Każdorazowo w celu otrzymania dokładnej listy dokumentów niezbędnych do przygotowania danej czynności należy skontaktować się z kancelarią. 

  1. dane osobowe obu stron transakcji – imię (imiona), nazwisko, imiona rodziców, numer PESEL, adres zamieszkania, numer dowodu osobistego i termin jego ważności, a także stan cywilny ze wskazaniem ustroju małżeńskiego jeśli strona umowy pozostaje w związku małżeńskim,
  2. numer księgi wieczystej,
  3. podstawa nabycia nieruchomości – przykładowo: wypis aktu notarialnego umowy darowizny, sprzedaży, akt poświadczenia dziedziczenia, prawomocne postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku,
  4. w sytuacji gdy nabycie nastąpiło w drodze spadku lub zasiedzenia (bez względu na datę nabycia) lub w drodze darowizny, polecenia darczyńcy, nieodpłatnego zniesienia współwłasności, czy zachowku (w tym przypadku po dniu 01 stycznia 2007 roku) – zaświadczenia właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzające, że podatek od spadków i darowizn został zapłacony lub że nabycie jest zwolnione od podatku albo że zobowiązanie podatkowe wygasło w skutek przedawnienia,
  5. wypis z rejestru gruntów wraz z wypisem z mapy ewidencyjnej wydane przez właściwe Starostwo Powiatowe – w przypadku gdy przedmiotem darowizny jest jedna z działek wchodząca w skład większej nieruchomości, 
  6. zaświadczenie wydane przez właściwe Starostwo Powiatowe, z którego wynikać będzie, czy nieruchomość objęta jest planem urządzenia lasu lub decyzją, o której mowa w art. 19 ust. 3 ustawy o lasach – tylko w sytuacji darowizny działki, jeśli osobą obdarowaną nie jest osoba bliska darczyńcy w rozumieniu powołanej ustawy o lasach, 
  7. zaświadczenie wydane przez właściwy Urząd Miasta/Gminy, z którego wynika będzie, czy nieruchomość znajduje się na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego – tylko w sytuacji darowizny działki, jeśli osobą obdarowaną nie jest osoba bliska darczyńcy w rozumieniu ustawy o lasach oraz ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego,
  8. ostateczna decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu przestrzennemu – o ile była wydana – bądź decyzja o pozwoleniu na budowę – o ile była wydana, 
  9. wartość rynkowa nieruchomości
  10. data wydania nieruchomości.

Ile kosztuje przepisanie mieszkania u notariusza

Notariusz przy porządzenie aktu notarialnego umowy darowizny pobierze opłaty, na które składają się:

  • taksa notarialna za sporządzenie umowy w wysokości zależnej od wartości darowizny,
  • taksa notarialna za wypisy w wysokości 6 zł za każdą rozpoczętą stronę,
  • opłata za złożenie wniosku o wpis do księgi wieczystej,
  • opłata sądowa za dokonanie wpisów w księdze wieczystej,
  • podatki pobierane przez notariusza – podatek od spadków i darowizn oraz VAT.

Wysokość taksy notarialnej pobierana przez notariusza ustalano została w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości, ale notariusz zawsze określa swoje honorarium na podstawie analizy dokumentów konkretnej sprawy. W przypadku darowizny mieszkania, honorarium notariusza liczone jest od wartości przedmiotu transakcji i wynosi:

  • 100 zł przy wartości mieszkania do 3000 złotych,
  • 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł przy wartości mieszkania powyżej 3000 do 10 000 zł,
  • 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł przy wartości mieszkania powyżej 10 000 do 30 000 zł,
  • 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł przy wartości mieszkania powyżej 30 000 do 60 000 zł,
  • 1010 zł + 0,4% nadwyżki powyżej 60 000 zł przy wartości mieszkania powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł,
  • 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł przy wartości mieszkania powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł,
  • 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, ale nie więcej niż 10 000 zł lub 7500 zł (dla I grupy podatkowej) przy wartości mieszkania powyżej 2 000 000 zł.

W przypadku darowizny lokalu mieszkalnego, stawka taksy notarialnej wynosi 50% podstawowej.

Honorarium notariusza obłożone jest 23-procentowym podatkiem PTiU (VAT).