Umowa dożywocia
Notariusz Amanda Kaźmierczak sporządza akty notarialne umów o dożywocie. Dowiedz się, jakie prawa przysługują dożywotnikowi i jak zabezpieczone są jego interesy, jak ograniczone są prawa dysponowania nieruchomością objętą umową o dożywocie, jakie postanowienia powinna zawierać umowa, jakie dokumenty należy przygotować oraz ile wynosi taksa notarialna.
W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z planowaną czynnością notarialną notariusz pozostaje do Państwa dyspozycji.
Sprzedaż działki rolnej
Dowiedz się, jakie zapisy powinna zawierać umowa sprzedaży działki rolnej, jakie są ograniczenia w obrocie działkami rolnymi i z jakimi należy się liczyć opłatami
Darowizna mieszkania lub domu
Dowiedz się, jak sformułować umowę, jaka jest wysokość podatków od darowizny i jakie przysługują zwolnienia, gdy obdarowanymi są członkowie rodziny, poznaj inne możliwości przepisania nieruchomości
Intercyza
Poznaj konsekwencje zawarcia małżeńskiej umowy majątkowej. Dowiedz się, jakie są rodzaje takich umów i kiedy można je podpisać oraz ile wynoszą związane z tym opłaty.
Umowa dożywocia
Umowa o dożywocie to coraz częściej stosowana alternatywa dla umowy darowizny, znacznie lepiej zabezpieczająca dożywotnika oraz znosząca konieczność wypłaty zachowku. Dowiedz się, jak można sporządzić taką umowę.
Umowa o dożywocie to coraz częściej stosowana alternatywa dla umowy darowizny, znacznie lepiej zabezpieczająca dożywotnika oraz znosząca konieczność wypłaty zachowku. Amanda Kaźmierczak, notariusz doświadczona w sprawach dotyczących obrotu nieruchomościami i rodzinnych, zadba by czynność prawna odbyła się sprawnie i bezpiecznie dla obu stron.
Co to jest umowa dożywocia
Umowa dożywocia jest umową o charakterze cywilnoprawnym i podlega przepisom Kodeksu cywilnego (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny – KC) . Zasady zawierania umów o dożywocie szczegółowo regulują przepisy w Art. 908-916.
Zgodnie z przepisami, w wyniku zawarcia umowy dożywocia, jedna strona (zwana dożywotnikiem) zobowiązuje się przekazać drugiej stronie określony majątek lub świadczenia, w zamian otrzymując prawo dożywotniego utrzymania i opieki. Dożywocie może dotyczyć różnych rodzajów mienia, takich jak nieruchomości, środki pieniężne, prawa majątkowe itp. Obie strony ustalają warunki umowy, w tym zakres i charakter przekazywanego majątku oraz zasady świadczenia opieki i utrzymania na rzecz dożywotnika.
Umowa dożywocia powinna być zawarta w formie pisemnej, a jeśli przekazywana jest nieruchomość, zgodnie z Art. 158 KC, taka umowa musi mieć formę aktu notarialnego, bez względu na to, czy zapłatą są pieniądze czy też dozgonna opieka. Brak zachowania formy aktu notarialnego skutkuje nieważnością podjętej czynności prawnej.
Umowa o dożywocie a zachowek
Umowa dożywocia to rozwiązanie korzystne dla dożywotnika ze względu na prawne zabezpieczenie świadczeń, ale może być też korzystna dla osoby, na rzecz której przekazywana jest nieruchomość, ze względu na zwolnienie z konieczności wypłaty ewentualnego zachowku.
Umowa o dożywocie bardzo często występuje jako alternatywa dla darowizny. W odróżnieniu od darowizny, w przypadku dożywocia majątek przekazywany jest w zamian za świadczenie, przekazanie jest więc odpłatne. Osoba świadcząca opiekę i utrzymania na rzecz dożywotnika niejako spłaca w ten sposób wartość przekazanego mienia. W przypadku darowizny taka sytuacja nie ma miejsca, bo mienie przekazywane jest bezpłatnie. W tym przypadku zastosowanie mają przepisy Art. 1000. KC.
Jeżeli uprawniony nie może otrzymać należnego mu zachowku od spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, może on żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże obdarowany jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny.
Art. 1000. § 1. KC
Warto przy okazji wspomnieć, że nie dolicza się do substratu zachowku darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadu, ale dokonanych na rzecz osób nie będących spadkobiercami ani uprawnionymi do zachowku. Jeśli jednak obdarowanymi byli spadkobiercy, wartość takiej darowizny podlega doliczeniu, nawet jeśli darowizna została zrealizowana dawniej niż na dziesięć lat przed otwarciem spadku.
Ograniczenia prawa dysponowania nieruchomością, której dotyczy umowa o dożywocie
Obowiązujące przepisy prawne zapewniają szczególną ochronę interesów dożywotnika, co poparte jest poprzez odpowiedni zapis w księdze wieczystej. W przypadku sprzedaży lub przejęcia nieruchomości od osoby świadczącej na rzecz dożywotnika, również i u nowego właściciela prawo własności jest ograniczone. Prawa dożywotnika, zawarte w umowie o dożywocie, obowiązują każdego właściciela nieruchomości obciążonej dożywociem. Obejmują one zarówno odpowiedzialność rzeczową, jak i osobistą. W praktyce oznacza to, że zbycie nieruchomości powoduje zmianę dłużnika – dotychczasowy właściciel nieruchomości zostaje zwolniony z ciążących na nim zobowiązań, a nowy właściciel te zobowiązania przejmuje, stając się odpowiedzialnym za świadczenia wynikające z umowy o dożywocie.
Jakie dokumenty potrzebne są do zawarcia umowy o dożywocie
Przed sporządzeniem majątkowej umowy małżeńskiej notariusz musi otrzymać następujące informacje i dokumenty:
- dane osobowe stron umowy (małżonków):
- imiona i nazwiska, imiona rodziców,
- adres zamieszkania,
- stan cywilny oraz ewentualnie oficjalny dowód na istnienie małżeńskiej umowy majątkowej,
- nr dowodu osobistego lub paszportu,
- PESEL;
- określenie dotychczasowego ustroju majątkowego obowiązującego małżonków;
- w przypadku ograniczenia wspólności ustawowej – oznaczenie przedmiotów, które mają zostać wyłączone z majątku wspólnego;
- w przypadku rozszerzenia wspólności ustawowej – oznaczenie przedmiotów, które mają zostać włączone do majątku wspólnego;
- w przypadku zawarcia umowy przedmałżeńskiej (intercyzy) – określenie planowanego terminu zawarcia związku małżeńskiego.
Umowa o dożywocie – koszt notariusza
Notariusz przy sporządzeniu aktu notarialnego umowy o dożywocie pobierze opłaty, na które składają się:
- taksa notarialna za sporządzenie umowy w wysokości zależnej od wartości darowizny,
- taksa notarialna za wypisy w wysokości 6 zł za każdą rozpoczętą stronę,
- opłata za złożenie wniosku o wpis do księgi wieczystej,
- opłata sądowa za dokonanie wpisów w księdze wieczystej,
- podatki pobierane przez notariusza – podatek od spadków i darowizn oraz VAT.
Wysokość taksy notarialnej pobierana przez notariusza ustalano została w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości, ale notariusz zawsze określa swoje honorarium na podstawie analizy dokumentów konkretnej sprawy. W przypadku umowy dożywocia, honorarium notariusza liczone jest od wartości przekazywanego majątku i wynosi:
- 100 zł przy wartości majątku do 3000 złotych,
- 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł przy wartości majątku powyżej 3000 do 10 000 zł,
- 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł przy wartości majątku powyżej 10 000 do 30 000 zł,
- 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł przy wartości majątku powyżej 30 000 do 60 000 zł,
- 1010 zł + 0,4% nadwyżki powyżej 60 000 zł przy wartości majątku powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł,
- 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł przy wartości majątku powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł,
- 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, ale nie więcej niż 10 000 zł lub 7500 zł (dla I grupy podatkowej) przy wartości majątku powyżej 2 000 000 zł.
Honorarium notariusza obłożone jest 23-procentowym podatkiem PTiU (VAT).